Gewoon jakobskruiskruid is bezig aan een ware opmars. Het is een echte verkenner van verschraald land die het ook langs rivierdijken, spoorwegen en op bouwterreinen goed doet.
Gewoon Jakobskruiskruid
Jacobea vulgaris
Het zaad van het gewoon jakobskruiskruid ontkiemt in het najaar. De plant vormt dan rozetten met grote wortelstelsels die het jaar daarop zullen bloeien. Die wortelstelsels vormen een soort klonen, waardoor het aantal bloeistengels dicht bij elkaar staat en als helgeel zonlicht opvlamt in de berm. Heeft hij het naar zijn zin, dan kan hij meer dan een meter hoog worden.
Gewoon jakobskruiskruid komt het beste tot zijn recht onder een niet te schaduwrijke boomspiegel of in een zonnige geveltuin waar hij de ruimte krijgt.
Bermen waar het gewoon jakobskruiskruid groeit, zijn van juni tot oktober ware insectensnelwegen geworden. Dankzij de lange bloei van de plant kunnen insecten daar in de nazomer, als veel andere planten al uitgebloeid zijn, terecht voor voedsel. Dit hebben ze hard nodig voor hun trektocht naar het zuiden, zoals de atalanta(vlinder). Of om als vlinder te overwinteren op vorstvrije plekken binnenshuis, zoals de dagpauwoog.
De voor koeien en paarden giftige alkaloïden in het gewoon jakobskruiskruid zijn voor veel insecten juist onontbeerlijk voor hun stofwisseling.
Er zijn meer dan 150 Nederlandse soorten insecten bekend die hun voedsel halen uit het gewoon jakobskruiskruid. Daarvan zijn 77 soorten geheel afhankelijk van de plant voor nectar of om eitjes op te leggen. Behalve wilde bijen zijn dit (zweef)vliegen en dagvlinders. Een derde van deze soorten staat op de Rode Lijst. Ze zijn kwetsbaar omdat hun leefgebied wordt bedreigd. Voor al deze soorten is de toename van het jakobskruiskruid goed nieuws. De plant levert daarmee een grote bijdrage aan de biodiversiteit.
Op het gewoon jakobskruiskruid kun je hele kolonies vrolijk geel met zwart gestreepte rupsen – zogenaamde zebrarupsen – aantreffen. Deze kunnen in korte tijd de plant volledig kaalvreten. Daarna verpoppen ze zich tot de prachtige rood met zwarte sint-jacobsvlinder. Een nachtvlinder, die zich overigens ook overdag laat zien. De rups en daardoor ook de vlinder zijn oneetbaar voor insectenvangers vanwege het in hun lijf opgeslagen gif uit de plant. Dit maken zij duidelijk door hun geel/zwarte respectievelijk rood/zwarte verschijning.
De naamgever van de plant is de heilige Jacobus, van wie de feestdag op 25 juli wordt gevierd. Die valt samen met het hoogtepunt van de bloei van het gewoon jakobskruiskruid. Tegenstrijdig genoeg is deze Jacobus de beschermheilige van … paarden.
Blog door Jojo.
Heb je een opmerking of een vraag? Laat het ons hieronder weten.
