Waarom elke (guerrilla)tuin een egelparadijs zou moeten zijn

Egels zijn de stille werkers van de tuin. Terwijl wij slapen, gaan zij op zoek naar slakken, insecten en andere diertjes die je planten kunnen beschadigen. Maar helaas heeft de egel het moeilijk: door versteende tuinen en verlies van natuurlijke leefgebieden verdwijnen deze kleine tuinhulpen steeds meer uit ons straatbeeld. Egels zijn een indicatiesoort: hun aanwezigheid wijst op een gezonde, diverse omgeving. Door te zorgen voor egels help je indirect een breder scala aan planten, insecten en kleine dieren.

Winterslaap

Met de kerst voor de deur zijn veel egels al in winterslaap. Volwassen egels beginnen hun winterslaap vaak al eind oktober, maar jonge egels (geboren in augustus / september) wachten hiermee tot ze voldoende vetreserves hebben opgebouwd. Deze kleintjes gaan soms pas in januari slapen. Tijdens de winterslaap besparen egels energie. Dit doen ze door hun ademhaling te vertragen tot slecht één tot drie keer per minuut (vergeleken met 40-50 keer normaal). Hun hartslag daalt van 180-250 slagen per minuut naar 5-15 slagen per minuut. De lichaamstemperatuur zakt van 36°C naar ongeveer 4-10°C, afhankelijk van hun omgeving. Wij geven je tips om de egels in je (guerrilla)tuin te helpen te winter door te komen.

Guerrilla tips om de egel te helpen

1. Bijvoeren – Als egels niet genoeg eten vinden, kunnen ze verzwakken. Je kunt egels helpen door ze bij te voeren. Helaas is er veel egelvoer op de markt dat niet goed is voor egels. Je kunt het beste kiezen voor kattenbrokjes. Ook tijdens de winterslaap kun je bijvoeren; egels worden soms wakker om hun vetvoorraad aan te vullen. Heb je last van katten die het eten opeten? Maak een voederhuisje!
2. Maak een slaapplek – Je kunt de egels in jouw buurt helpen door het maken van geschikte slaapplekken. Zorg voor een hoop bladeren en takken of een egelhuis in jouw tuin of in plantsoenen of groenstroken. Dit biedt beschutting en een veilige plek voor egels om te rusten. Als je kiest voor een egelhuis, zorg er dan voor dat er een gang naar binnen is en dat het ventilatiegaten heeft. Ook moet het groot genoeg zijn voor een flinke egel of voor meerdere kleintjes (broertjes en zusjes overwinteren in hun eerste jaar soms samen). Zet het op een rustige, beschutte plek uit de wind, op stenen tegen vocht. Vul het voor driekwart met een mengsel van hooi en stro. De egel kan dit zelf aanvullen met bladeren. Let op: niet alle huizen die als egelhuizen verkocht worden zijn goed voor egels! Luister dit interview met Jenny Kleve van Egelbescherming Nederland of bouw zelf een geschikt huis met deze bouwtekening.
3. Betrek je buren – Egels hebben meerdere tuinen, straten en stukjes openbaar groen nodig als leefgebied. Als je een egelvriendelijke omgeving wilt creëren is het daarom belangrijk samen te werken met buren. Hierin kun je deze winter al stappen zetten. Ga met je buren in gesprek over het belang van egels. Een leuke actie om de buurt egelvriendelijker te maken is om er samen voor te zorgen dat egels zich kunnen verplaatsen door openingen van minimaal 13×13 centimeter in omheiningen of hagen. Jullie kunnen bordjes plaatsen om anderen te informeren en inspireren.
4. Stimuleer insectenleven – Plant inheemse bloemen of struiken. Egels eten slakken, rupsen, kevers en andere diertjes die schade kunnen veroorzaken aan jouw planten. Door te zorgen voor een egelvriendelijke omgeving ontstaat er een natuurlijke balans en zijn er geen bestrijdingsmiddelen nodig. Via Guerrilla Gardeners kun je biologische inheemse zaden bestellen om insecten aan te trekken. Wist je dat bloemen zoals klaproos en gele ganzenbloem hebben een winter nodig hebben om in de lente bloemen te kunnen vormen? Nu de grond nog niet bevroren is, kun je nog zaaien om in het voorjaar te genieten van een bloeiende guerrilla tuin.