Een bijenhotel van bouwpuin - Guerrilla Gardeners

Van de 350 soorten wilde bijen is bijna de helft bedreigd. We kunnen onze gevleugelde vrienden helpen met eten (bloemen!) en met onderdak. Voor dat laatste zijn er de laatste jaren steeds meer kant-en-klare ‘bijenhotels’ te koop. Als je de ruimte hebt kun je van stenen en aarde heel makkelijk zélf een gaaf hotel maken. Jenny volgde een workshop en neemt je mee in het hoe en wat.

Bijenhotels zijn er in veel soorten en maten. Dat zijn vaak kleine – of grote – ‘huisjes’ met daarin allerlei gaatjes, bijvoorbeeld rietstengels en in hout geboorde gaatjes. Het blijkt dat de beestjes er ook dankbaar gebruik van maken.

Zo’n hotel is niet bedoeld voor honingbijen, maar voor wilde bijen. De honingbij kennen we als lid van een groot bijenvolk, wilde bijen brengen juist vaak hun leven in hun eentje door: ze zijn solitair. Het bijenhotel is een plek waar deze solitaire bijen hun eitjes kunnen leggen. Het hotel is dus niet de woonplaats van de bijen, maar de broedkamer voor hun kinderen. De bij legt in het bijenhotel een eitje, en sluit het met wat voedsel op in een ‘cel’. De oude bij sterft en een jonge bij komt het volgende voorjaar uit de cel gekropen.

Maak je eigen bijenhotel van bouwpuin

Je kunt van bouwpuin – en vanalles wat je nog hebt liggen – een gaaf hotel maken. Het eindresultaat is een grote gestapelde bloembak waar ook bijen gelukkig van worden. Win-win dus eigenlijk. Voor dit type project heb je redelijk wat ruimte nodig. De plek op de foto’s is ongeveer anderhalf bij vier meter.

Tip!

De ideale plek voor je bijenhotel? De plek waar je zelf ook zou willen zitten: uit de wind en in de zon!

Stap 1: de contouren

De eerste stap is om de plek die je op het oog hebt leeg te halen. Zorg dat je kale grond hebt om op te werken. Begin met het uitzetten van de contouren van het hotel. Dat doe je door stenen en bouwpuin neer te leggen op de plek waar je het hotel wilt stapelen.

Stap 2: stapel de eerste paar lagen

Bovenop de onderste stenen stapel je nieuwe stenen. Stapel ze iets schuin naar binnen, zoals je bij het maken van een stapelmuurtje zou doen. Ook aan de binnenzijde leg je stenen neer, niet overal, wissel op een creatieve wijze aarde met stenen af.

Naast stenen kun je ook andere materialen die je vindt gebruiken om mee te stapelen. Zoals op deze foto een stuk hout.

Stap 3: wissel stenen en aarde af

Stort steeds een beetje aarde, stapel wat stenen bij en wissel dit af zodat je steeds hoger kunt bouwen.

Een bijenhotel is voor ongeveer 20% van de wilde bijen geschikt als onderkomen. De overige 80% van de wilde bijensoorten gebruikt juist gaten in de grond. Belangrijk is dus ook om voldoende grond rond /onder het hotel aan te bieden.

Stap 4: Bied kant-en-klare gangen aan

Wilde bijen zullen de diverse gangen gebruiken die ze zelf vinden tussen de stenen van je bijenhotel. Je kunt ook op een paar plekken ‘kant-en-klare’ gangen in de vorm van plantenstengels toevoegen. De metselbij kruipt in de gaatjes en ‘metselt’ met houtpulp de gaatjes dicht. Je kunt planten met holle stengels gebruiken als riet of bamboe. Gebruik je holle plantenstengels, zorg dan dat een zijde gesloten is.

Uit vermolmd hout en stengels met merg erin zullen bijen zelf gangen knagen. Dat zijn bijvoorbeeld stengels van vlier, vlinderstruik, braam en framboos.

De stengels op de foto werden later ‘vastgezet’ met leem. Het is belangrijk ze vast te zetten zodat vogels niet met de stengels met baby bijen aan de haal kunnen gaan.

Je kunt ook gangen maken door gaten te boren in een stuk hout. Wat tips hiervoor:

De wilde bijen kruipen voor- en achteruit de gangen door. Ze moeten dus glad zijn willen de vleugels niet scheuren.
Boor diverse diameters. tussen de 2 en 9 mm. Maak de gaten minstens 10 cm.
Hard hout is beter dan zacht hout (den, populier, berk, wilg). Dit laatste schimmelt eerder en neemt vocht op, waardoor de gangen niet glad blijven. Als je zacht hout gebruikt moet je dit op een zonnige en droge plek neerzetten.

Tip! Stop je een houtblok met geboorde gaatjes in je bijenhotel? Boor dan de gaatjes niet in de groeirichting van het hout, maar juist dwars erop. Zo hebben de gaatjes de minste kans op scheuren door het werken van het hout.

Foto: riet in het bijenhotel

Stap 5: planten en zaaien

In de kale grond in je stenen bijenhotel kun je planten neerzetten. Plant ook bijenbloemen in de buurt. De bijen zullen graag nectar in de buurt hebben. Combineer een- en tweejarigen met vaste planten. Denk aan planten als koolzaad, zwarte mosterd, klaver, braam, en struikheide.

Volg deze link voor plantentips van de Universiteit Wageningen.

Gebruik het liefste biologische en inheemse planten. Deze zijn bijvoorbeeld te koop bij Cruydt Hoeck en de Bolderik.