Jouw tuin heeft impact!

Jouw tuin heeft impact!

door | jun 25, 2019 | Guerrilla Gardeners, Inspiratie

Natuur en de stad klinken als zaken die elkaar uitsluiten. Natuur is immers altijd buiten de stad? En de stad is een bedreiging voor de natuur? Niets is minder waar. Tussen onze huizen zijn volop plekken waar planten en dieren zich thuisvoelen. De diversiteit van planten en dieren in de stad blijkt soms verrassend hoog te zijn.

Met tuinieren, ‘gewoon’ én Guerrilla Gardenen, blijken we de diversiteit van planten en dieren in onze buurt een enorme boost te kunnen geven!

In deze blog:

  • cijfers waar je van schrikt
  • haal de natuur de stad in
  • in tuinen meer bestuivers dan in stadsnatuur
  • guerrilla gardening voor planten en dieren
  • het project naturvation

ruimte

Cijfers waar je van schrikt

De verhalen over de achteruitgang van de natuur ken je vast. De cijfers zijn schrikbarend. 

  • Een onderzoek dat veel in het nieuws is geweest liet zien dat in Duitse natuurparken de laatste 25 jaar het aantal insecten met 75% is gedaald.
  • In de afgelopen 40 jaar zijn wereldwijd de aantallen zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieen en vissen met bijna 60% achteruit gegaan, zegt het Wereld Natuurfonds.
  • De verspreiding van vlinders in Nederland is sinds eind 19e eeuw met 80% gedaald.

Wij mensen zijn de reden voor deze achteruitgang. Door bijvoorbeeld het opslokken van steeds meer gebieden voor landbouw, industrie, wegen en huizen. Door overbevissing en het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Onze steden rukken op, iedere 7 weken bouwen we een ‘nieuwe Londen’.

het centrum van London

ruimte

Haal de natuur de stad in

Na deze zeer deprimerende inleiding is het tijd voor omdenken. Wij mensen hebben dus een enorme impact op de natuur.  Laten we dan onze impact wat verminderen door ervoor te zorgen dat IN onze buurten de natuur weer zijn plek vindt.

Want we kunnen ook ons eigen steentje bijdragen om deze trend te helpen keren.

De diversiteit van planten en dieren in Amsterdam is hoger dan op het platteland. Dat zegt de stadsecoloog van Amsterdam in een interview met AT5. In het eentonige landschap buiten de stad kunnen weinig dieren leven. In de stad zijn juist heel diverse plekken waar planten en dieren kunnen leven.

In dit filmpje vertelt de Amsterdamse stadsecoloog hierover.

ruimte

In tuinen meer bestuivers dan in stadsnatuur

Brits onderzoek naar de diversiteit van bestuivers (bijen en (zweef)vliegen) in de stad laat ook zien waar de winst te halen is:

  • Volkstuinen en gemeenschapstuinen zijn de bom! Hier zijn tien keer zoveel bestuivers als in stedelijke parken, begraafplaatsen en beschermde stadsnatuur.
  • Met name ‘onkruid’ is gunstig voor bestuivers. Wat een opluchting voor wie het wieden zat is… Dus weg met die maaier. Op naar meer nectarrijke bloemen in openbaar groen!
  • In welvarendere buurten met een grotere variëteit aan planten en bloemen zijn meer bestuivers te vinden.

Het mooie nieuws is dat ‘groen’ in de stad groeit in populariteit. Er zijn bijvoorbeeld steeds meer gemeenschapstuinen, schooltuinen en publiek toegankelijke volstuinen. Politici en mensen die het beleid maken zien ook steeds beter dat gemeenschappelijke tuinen belangrijk zijn en ondersteunen initiatieven van mensen met bijvoorbeeld subsidies of door het beschikbaar stellen van grond.

buurttuin ‘de Kloostertuin’ in Utrecht

Guerrilla Gardenenig voor planten en dieren

Guerrilla Gardening is een van de manieren om bij te dragen aan de diversiteit van planten en dieren in de stad. Met guerrilla gardening zijn we de eerste die de potentie van een bepaalde plek voor groen laten zien. Een monocultuur van (vaak) gras of een stenige vlakte toveren we om in een veel diverser gebied.

Door inheemse planten te gebruiken wordt het een van de plekken waar bijvoorbeeld bijen hun voedsel kunnen vinden. Met een vogelhuisje of een bijenhotel geef je naast eten ook onderdak. Of laat eens dood hout liggen voor de kleine beestjes – die weer voedsel zijn voor andere dieren.

Als we 15 % van de stad inrichten als leefgebied voor dieren en planten zouden veel soorten kunnen overleven. Een grasveld omtoveren in een border vol inheemse planten helpt insecten en andere planten. Zelfs een klein stukje grond als een boomspiegel kan waardevol zijn door te zorgen dat er allerlei bloemen en planten hier gaan groeien. Naast dat bloemen bij een boomspiegel ook gewoon supermooi zijn. 🙂

Een mooie bloeiende border op een voormalig grasveld, het Spinozaplantsoen in Utrecht.

Het project Naturvation

Een groot gedeelte van deze kennis haalde ik uit een lezing door Sander van der Jagt. Hij is van de Universiteit Utrecht en werkt mee aan het project Naturvation. Dit is een internationaal onderzoeksprogramma naar natuur in de stad.

Ik ben benieuwd, is biodiversiteit voor jou een reden om te tuinieren in je buurt?

En wat doe je dan speciaal voor dieren en planten?

Meer lezen

De bijzondere bij

De bijzondere bij

door | feb 6, 2019 | Guerrilla Gardeners, Inspiratie

Met de smaak van aardbeien in je mond doezel je even weg. Je voelt de warmte van de zon op je huid. Heerlijk deze picknick! Nog even lekker wegdromen en dan…mmmm… een appel? Of liever een peer?

Als wetenschappers gelijk krijgen zou in de toekomst een heerlijke zomerse picknick als deze er wel eens heel anders uit kunnen zien. Dat komt door de achteruitgang van bestuivers zoals bijen.

De gevolgen van het verdwijnen van bijen zijn enorm. Dit zijn er een aantal:

  • minder groenten en fruit
  • je bord met eten wordt duurder
  • veel minder bloempracht – verlies van diversiteit
  • en tja… de bij is er niet meer

Wat is er aan de hand?

Vorig jaar was een Duits onderzoek heel erg in het nieuws: in de afgelopen 25 jaar is de hoeveelheid insecten met 75 % afgenomen. Deze cijfers gelden ook voor Nederland. Inzoomend op de bij (woordkeus niet bedoeld om grappig te zijn), zien we dat ook onze gevleugelde vriend bedreigd is. Van de 350 soorten (wilde) bijen staat meer dan de helft een lijst van soorten die dreigen te verdwijnen (de zogenaamde Rode Lijst).

Minder groenten en fruit

Appels, peren en aardbeien zijn allemaal vruchten die door bijen en andere insecten bestoven moeten worden. Zonder bezoek van bijen en de bevruchting van de bloem die daar op volgt ontstaat geen fruit of zaad. Maar ook ‘gewone’ landbouwgewassen zijn afhankelijk van de bestuiving door insecten. Denk aan prei, ui en tuinboon. “Plaats maar wat extra bijenkasten” denk je dan misschien. Helaas, dat gaat het niet oplossen. Juist de wilde bijen en zweefvliegen dragen fors bij aan bestuiving.

Het eten op je bord wordt duurder

Het is een kwestie van vraag en aanbod. Als er minder aanbod is van groente en fruit, dan wordt het duurder. “Mij heb je niet zomaar” denkt de mens, en verzint een andere manier om bloemen te bestuiven. We kunnen toch ook zelf met kwastjes onze landbouwgewassen bestuiven? Nou… goed gaat dat niet werken: insecten zijn veel efficiënter in bestuiven dan mensen. En al die mensen moet je ook nog eens loon betalen, dus dat eten wordt sowieso duurder.

Veel minder bloempracht – verlies van diversiteit

Bijen bestuiven natuurlijk niet alleen planten die wij kunnen eten. Ze spelen ook een belangrijke rol bij het bestuiven van wilde planten. In Nederland wordt zo’n 80% van de inheemse plantensoorten door insecten bestoven. Onwaarschijnlijk dat iemand al die planten met kwastjes gaat bestuiven… Grassen en andere planten die door de wind bestoven worden blijven in ons landschap over. Dat ziet er saai uit. Maar nog belangrijker: dieren en planten zijn onderling van elkaar afhankelijk, het ‘ecosysteem’ dat we hebben dondert in elkaar. 

De bij is er niet meer

Het lijkt in bovenstaande tekst bijna alsof het alleen om de mens draait. Maar de bij mag er toch ook zijn omdat de bij er mag zijn? Ze zijn er al 25 miljoen jaar. Kunnen we het ons verantwoorden dat wij mensen ervoor zorgen dat er geen bijen meer zijn?

Wat kun je zelf doen?

Veel wilde bijen hebben een specifieke voorkeur voor bepaalde soorten inheemse planten. Hoe diverser het landschap, hoe meer hoekjes met allerlei soorten bloemen hoe beter. Landbouwgif is een reden voor de achteruitgang. Kies dus voor gifvrije zaden en planten, biologisch dus.
Dus weg met de monotone veldjes, op naar een divers, bloeiend landschap.

Help door gifvrije inheemse planten te zaaien waar wilde bijen op afkomen.

Er zijn diverse aanbieders van inheems en biologisch zaad, zoals Cruydt-Hoeck. In onze bloembommen zitten zaadjes van bloemen waar bijen blij van worden, echter zitten hier ook nog zaadjes van exoten in. Dat kan dus beter! We experimenteren op dit moment met diverse mengsels inheems (bijen)zaad. Hopelijk kunnen we deze ook snel aanbieden in de winkel.

In volgende blogs gaan we verder in op wat je zelf kunt doen!

Wil je meer lezen?

De informatie uit deze blog komt uit: